‘Ik loop een eindje met mijn patiënten mee, daarna kunnen ze het weer zelf’
Susan Rutte is Sociaal Psychiatrisch Verpleegkundige bij Bas van GGNet. De kracht van de behandelingen die zij geeft: inzoomen op het positieve – want alles wat je aandacht geeft groeit.
“Ons hoofd vertaalt wat we voelen vaak in lijden. Dat kan heel zwaar wegen. In behandeling probeer ik mensen weer met hun hart in contact te brengen. ‘Wat voel je allemaal in je lichaam? Wat maakt het leven voor jou de moeite waard? Kun je doen wat je waardevol vindt en de angst op je bagagedrager meenemen?’ Ik probeer de pijn niet te vervormen tot iets positiefs, ik wil de focus ervan af halen. Als mensen leren zich op het hier en nu te richten, kunnen ze weer gaan genieten van wat er óók is.”
Inzoomen op het positieve
“Ik behandel cliënten vanaf 18 jaar, onder meer voor trauma, angsten, depressies en zelfbeeldproblematiek. Mensen hebben vaak veel meegemaakt. Toch zoom ik juist in op het positieve. ‘Wat een veerkracht heb je, dat je hier nu voor me staat’, zeg ik dan bijvoorbeeld. Dat is vaak nieuw. Zo hebben ze niet eerder naar zichzelf gekeken. Tegelijkertijd probeer ik te normaliseren. Als iemand heel verdrietig is omdat zijn of haar relatie op de klippen is gelopen, zeg ik: ‘Ik zou me pas zorgen maken als je níet verdrietig was.’ Pijn en verdriet horen bij het leven, maar mag het er ook zijn? Mag je naar dat verdriet toe? Dat is belangrijk hoor, anders wordt het vuile pijn, zoals wij dat noemen.”
Als een speer
Het is ontzettend fijn om te zien als het kwartje valt. Ik maak daarvoor best vaak gebruik van metaforen. Dan vergelijk ik de negatieve gedachten van cliënten bijvoorbeeld met spam. ‘Wat doe je als je ongevraagde, ongewenste mailtjes krijgt?’ ‘Niks, die gooi ik meteen weg’, zeggen ze dan. ‘Nou, dat kun je ook doen met nare en onware gedachten. Je hoofd stuurt je spam, gooi maar gewoon weg.’
Mensen denken vaak dat ze de enige zijn met bepaalde angsten of gedachten. Daarom vind ik groepsbehandelingen heel waardevol. In een groep leren zij dat dit niet zo is en kunnen zij elkaar tips en adviezen geven. Dat werkt als een speer.”
Schouderklopje
“Alles wat je aandacht geeft groeit. Iedereen kent die uitdrukking, maar het is een kunst om jezelf de juiste aandacht te geven. Mensen zijn nogal eens geneigd te focussen op wat niet goed gaat. Ik daag mijn cliënten daarom uit om zichzelf een schouderklopje te geven. Ik leer ze stap voor stap hoe zij zichzelf kunnen wegvoeren van hun problemen. Eerst neem ik ze even bij de hand, vervolgens loop ik nog een eindje met ze mee en daarna kunnen ze het weer zelf. Het is heel mooi om te zien wat een verschil kortdurende, oplossingsgerichte therapie kan maken in het leven van mensen. Ik hoef niet alles over hun verleden te weten, we hoeven niet alles uit te pluizen. De uitdaging is juist om niet elk probleem op te pakken, maar ook eens wat te laten liggen.”
Kracht
“Ik geniet enorm van mijn werk. Het is heel leuk om op deze manier met mensen te werken en in te zoomen op positieve ervaringen. De bijvangst voor mij is dat ik zelf ook steeds beter kan kijken naar de dingen waar ik dankbaar voor ben. Ik stap ook weleens met het verkeerde been uit bed, maar in plaats van mezelf daarmee te kwellen, probeer ik die dag om wat aardiger voor mezelf te zijn. Zo’n eigen voorbeeld geef ik ook gerust aan mijn patiënten. ‘Ook bij de zorgverlener loopt niet altijd alles op rolletjes.’ Dat is denk ik mijn kracht. Doordat ik zelf zo enthousiast ben over deze manier van werken, kan ik van betekenis zijn voor anderen.”