‘Eetstoornissen leggen grote druk op levens; Pontis overbrugt de wachttijd tot behandeling’

Yvonne Lenselink, Jolien Postel en Leontine Berg bouwden met Pontis een brug tussen Amarum en jonge patiënten die thuis wachten op de start van hun behandeling. Ze verlagen daarmee de druk op de jongere zelf én op hun ouders, broers en zussen. Soms blijkt behandeling in de kliniek voor eetstoornissen daarna zelfs niet meer nodig. Yvonne, Jolien en Leontine bereikten met Pontis de finale van de Herstelprijs 2023, een jaarlijks terugkerende waardering voor en door GGNet-collega’s.

“De wachttijd voor behandeling is wisselend, maar voelt voor de jongeren en de mensen om hen heen natuurlijk altijd te lang. Want een eetstoornis zorgt voor veel stress, zorgen en vragen. Amarum zag een kans om die lastige wachttijd te overbruggen toen de overheid in 2021 extra geld vrijmaakte om acute problematiek in de ambulante jeugd-GGZ op te lossen. De aanpak die we ontwikkelden, noemden we Pontis, het Latijnse woord voor brug.”

Thuis in gesprek: veilig en vertrouwd

“Die brug ligt tussen Amarum en het thuis van de jongere met een eetstoornis. We lopen de brug op, zodra we de aanmelding voor een intake ontvangen. Dat begint met een telefoontje naar de ouders. We vertellen dan dat er een wachttijd is, maar stellen ook voor om in de tussenliggende periode op huisbezoek te komen. Alle gezinsleden mogen bij dat gesprek aanschuiven. We leggen hen dan in hun eigen, vertrouwde omgeving uit wat een eetstoornis met iemand doet. Welke dynamiek de ziekte met zich mee kan brengen. Hoe je gewoon zus of broer blijft als je samenleeft met iemand met een eetstoornis. En bijvoorbeeld waar de kansen liggen om alvast aan de slag te gaan met herstel, zelf of via ondersteuning buiten Amarum om.”

Over en weer verkeer op de brug

“Zoals wij via de brug bij gezinnen thuis langskomen, kunnen zij in tegengestelde richting onze kant op komen. Niet persoonlijk, want dat kan pas bij de intake. Maar wel via een telefoontje of met een e-mailbericht. Bijvoorbeeld als ze vragen hebben of voelen dat de stress oploopt. We letten er bij ieder contact wel goed op, dat gezinnen zich blijven realiseren dat Pontis gaat over begeleiden en ontzorgen, maar nog niet over behandelen. Tegelijkertijd adviseren we zo nodig wel om andere hulpverlening in te schakelen voor onderliggende problemen, bijvoorbeeld een psycholoog, kinderarts, diëtist of psychomotore therapeut. Die professionals zijn dan ook van harte welkom om voor advies of afstemming over de virtuele brug te wandelen.”

Voorbeeld uit de praktijk

“We merken dat de aanpak vruchten afwerpt en hebben daar een mooi voorbeeld van. Een tijdje geleden waren we op bezoek bij een gezin, waarin vooral de vader heel boos was. Hij begreep de eetstoornis van zijn dochter niet. Dacht dat zij misschien gewoon puberaal dwars lag. Had ook niet in de gaten hoeveel invloed zijn boosheid had op de eetproblemen van zijn kind. Het was mooi om te zien hoe hij luisterde, begreep en veranderde.”

Na Pontis

“Uiteindelijk kunnen er twee dingen gebeuren. Het mooiste is natuurlijk als de Pontis-aanpak ervoor zorgt, dat behandeling niet meer nodig is. En dat gebeurt, gelukkig! Maar het merendeel van de patiënten blijft wel degelijk op de wachtlijst staan. In dat geval profiteren we ook bij de intake nog van de Pontis-periode: we kennen de patiënt al, zijn bekend met de gezinssituatie, weten met welke normen en waarden iemand is opgegroeid, hebben gezien hoe de gezinsleden met elkaar omgaan en hebben zicht op de ondersteuning die eventueel al via externe hulpverleners geboden wordt.”

Polijsten

“Pontis loopt inmiddels twee jaar: we legden de eerste huisbezoeken af aan het begin van 2022. We zijn er toen eigenlijk gewoon ingesprongen. Want we zijn doeners en geloven dat je het meeste en snelste leert als je gewoon – maar weloverwogen – in het diepe springt. Sindsdien hebben we de aanpak steeds verder gepolijst. Hoe maken we de huisbezoeken bijvoorbeeld nog effectiever: waar ligt de precieze vraag van gezinnen? Maar ook: hoe stemmen we af met het Jeugdteam, zodat zij vanaf de intake een goed vervolg kunnen geven aan Pontis? En: waar zoeken we samenwerking met gemeentes en bijvoorbeeld ziekenhuizen?”

‘Pontis heeft ons werk en de samenwerking met externe professionals verrijkt!’

Onderzoek

“Voor ons gevoel heeft Pontis daadwerkelijk meerwaarde, maar zekerheid heb je pas als je onderzoek doet naar de aanpak. Dat traject loopt sinds april 2023; we zijn heel benieuwd naar de uitkomsten. Wat we al wél met zekerheid kunnen zeggen: Pontis heeft ons werk en de samenwerking met externe professionals verrijkt!”

Leontine Berg is kinder-jeugd psychiater, Yvonne Lenselink is sociaalpsychiatrisch verpleegkundige en Jolien Postel is gz-psycholoog in opleiding.

Vacatures Amarum

Wil jij aan de slag in een gedreven en multidisciplinair team binnen één van de vijf TOPGGZ-erkende centra voor eetstoornissen in Nederland? Amarum is regelmatig op zoek naar nieuwe collega's. We maken graag kennis met je. We werken op verschillende locaties in Noord- en Oost-Gelderland. Kijk eens tussen onze vacatures of neem contact op met onze recruiters om te kijken wat de mogelijkheden zijn: werkenbij@ggnet.nl.